مبارزه با علف‌کش‌ها چه زمانی و چگونه؟

مبارزه با علف‌‎های هرز و دانش ناکافی کشاورزان در مقابل با این مزاحم‌های همیشگی از جمله مشکلات دائمی تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در تمام عرصه‌ها است.

کشت نیوز؛ اما با توسعه دانش مرتبط و تولید وسایل تکنولوژیک مبارزه با علف‌های هرز، کنترل این رقبای محصول در مزرعه تا میزان زیادی امکان‌پذیر و آسان شده است، بستگی به آن که بنابر اصول و توصیه‌های کارشناسان عمل شود.

استفاده از علف‌کش‌ها قواعدی دارد که برای موثر کردن آن‌ها باید آن قواعد به کار برده شوندد.

به‌طور معمول سمپاشی علیه علف‌های هرز به نوع محصول، مرحله رشد گیاه اصلی و علف‌ها و نوع علف‌ها بستگی دارد. علف‌کش‌ها حتی می‌توانند قبل از ظهور علف‌ها و یا در اواخر دوره رشد گیاه نیز موثر واقع شوند که البته همراه با شروط و دستورالعمل‌هایی است.

بسیاری از محصولات، بر اساس مرحله رشد گیاه و حتی قبل از برداشت با علف‌کش‌ها سمپاشی می‌شوند اما لازمه آن به کار بردن راهکارهای مربوطه است.

در بسیاری از موارد، محصولات در اراضی محل سکونت انسان‌ها نیستند و روند رشد آن‌ها تا رسیدن به مرحله برداشت خارج از حضور کشاورزان اتفاق می‌افتد، اما باید به خاطر داشت که در چنین مزارعی نباید از سرعت رشد علف‌های هرز غافل بود، چرا که استفاده دیرهنگام از علف‌کش‌ها ممکن است چندان مفید واقع نشود.

اکثر قریب به اتفاق سازندگان سموم علف‌کش‌ توصیه می‌کنند که قبل از رسیدن علف‌ها به ۱۵ سانتی‌متری باید سمپاشی را انجام داد.

علاوه‌بر آن، در صورتی که محصول کشت‌شده برای علوفه مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید محدودیت‌های توصیه شده را در نظر داشت و چنانچه بقایای بیش از اندازه سموم، همچنان باقی مانده باشند، می‌توانند اثرات سویی بر مصرف‌کننده آن به جا بگذارند. همچنین، سمپاشی دیرهنگام می‌تواند به مقداری از محصول در زیر چرخ‌ها تراکتور آسیب وارد نماید.

سمپاشی محصولات استراتژیک

آنچه امروزه زمینه‌ساز نگرانی انسان‌ها در تامین غذا است حفظ گیاهان مهم و استراتژیکی چون گندم، ذرت، برنج، سویا و … است، بنابراین حفظ این گیاهان از آسیب علف‌های هرز اهمیت بسیار دارد.

علف‌کش‌های ذرت

دانه‌ها و تمام اندام‌های هوایی ذرت به علت نقش مهم آن در تغذیه دام‌ها از ارزش بالایی برخوردارند، بنابراین علف‌های هرز مزارع ذرت اعم‌از پهن‌برگ یا باریک‌برگ، رقیبی اصلی برای این محصول به‌شمار می‌آیند و تا زمانی که ذرت به ارتفاع یک متر می‌رسد فقط می‌توان از علف‌کش‌های اندکی در آن مزارع استفاده کرد.

در اینجا به چند علف‌کش(Postemergence) یا پس از ظهور ذرت، اشاره می‌شود:

۱- سم بازگران که هیچ‌گونه محدودیتی ندارد.

2- سم کادت(Cadet) که تا زمان رسیدن ذرت به ارتفاع یک متری و یا قبل از ظهور ریشک‌ها به کار می‌رود.

3- سم Armezon/Impact که تا قبل از رسیدن ارتفاع ذرت به 90 سانتی‌متری و یا 45 روز قبل از برداشت قابل استفاده است.

۴- گلایفوسیت(راندآپ) روی این سم تا حداقل ۷ روز قبل از برداشت ذرت می‌تواند سمپاشی شود، یا هنگامی که رطوبت دانه‌های ذرت در حدود ۳۵ درصد و یا کمتر است.

علف‌ها بذر ندهند

چون زمان کشت ذرت در ماه‌های گرم است در ابتدا باید اقدام به مبارزه با علف‌های هرز تابستانی کرد و مهم‌ترین نکته اجازه ندادن به علف‌های هرز برای بذر دادن است، چرا که مزرعه تبدیل به یک مخزن بذر علف می‌شود. چنانکه کشت قبلی یکی از غلاتی مانند گندم، جو یا چاودار و محصولاتی زمستانی باشد باید پس از برداشت محصول به هرشکل ممکن علف‌های هرز را از بین برد. برای این کار باید یک یا دو بار با موور(Mover) هرگونه علفی را قطع نمود و یا با یک علف‌کش موثر آن‌ها را نابود کرد.

علف‌کش گلایفوسیت برای باریک‌برگ‌ها و (2-4-D) و دای‌کامبا برای پهن‌برگ‌ها موثر خواهد بود. علاوه‌بر علف‌های هرز یکساله، امکان دارد علف‌های چند ساله و دائمی نیز وجود داشته باشد که سمپاشی کردن آن‌ها چندان موثر نبوده و فقط اندام‌های هوایی آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

برای مبارزه با این علف‌ها باید در ماه‌های اوایل پائیز(مهر و آبان) با یک سم علف‌کش سیستمیک با آن‌ها مبارزه کرد.

علف‌کش‌های سویا

برای مصرف آخر فصل علف‌کش در مزارع سویا و پس از ظهور بوته‌های سویا می‌‎توان از سموم زیر استفاده کرد:

Assure/Targa: حداقل 80 روز قبل از برداشت محصول انجام شود.

بازاگران: پس از ظهور بوته‌های سویا، ضمن آن که سویا در تمام مراحل زندگی به این سم تحمل دارد.

کادت(Cadet): سویا را حداقل تا 60 روز قبل از برداشت می‌توان با آن سمپاشی کرد.

کبری(Cobra): تا 45 روز قبل از برداشت می‌توان استفاده کرد.

گلایفوسیت(راندآپ ردی): در مزارع سویای مقاوم به راندآپ، می‌توان از زمان ظهور تا هنگام گل دادن بوته‌ها استفاده کرد. در صورتی که علف زیادی در مزرعه باشد، یک هفته قبل از برداشت محصول و به منظور کاهش مزاحمت علف‌ها می‌توان با راندآپ سمپاشی کرد. این سمپاشی می‌تواند در هنگام تغییر رنگ غلاف‌ها از سبز به زرد و یا افتادن حداقل ۸۰ درصد از برگ‌ها نیز انجام گیرد.

سموم دیگری نیز برای مبارزه با علف‌های هرز سویا وجود دارد که بسته به مراحل رشد گیاه می‌توان استفاده کرد.